Een van de dingen die je vaak te lezen krijgt op mijn blog (of in elk geval iets wat ik voorneem om vaak over te schrijven), is een book review. Over voornemens gesproken, vaak genoeg heb ik voorgenomen om te schrijven en te lezen. Minstens één boek per maand uitlezen, dat moet toch lukken. Tot zover is het me niet elke maand gelukt, maar in het kader van ‘doorzetten’ en ‘de poging opnieuw te wagen’, ga ik… de poging opnieuw wagen. Deze maand heb ik het boek ‘The Courage to be Disliked’ uitgelezen. En daar hoort een book review bij.

“Het leven is ruk”

Het boek is geschreven door twee Japanse schrijvers, Ichiro Kishimi en Fumitake Koga. De eerste een psycholoog/coach die zowat zijn hele leven heeft gewijd aan de leer van Alfred Adler, de Oostenrijkse psycholoog die wordt geschaard onder de grootheden der psychologie; Sigmund Freud en Carl Jung. De tweede schrijver van dit boek is zijn apprentice. Het boek is geschreven in Socratische dialoogvorm tussen een oude filosoof en een jonge bibliotheekmedewerker met more issues than Vogue. De jongeman daagt de oude filosoof uit in zijn denken, omdat de filosoof vanuit de leer van Adler zichzelf en anderen ervan heeft overtuigd dat het leven mooi en simpel is. Daar is de jeugd het simpelweg niet mee eens, dus heeft hij het zijn levensmissie gemaakt om de oude filosoof de les te lezen zodat hij zijn rooskleurige blik op het leven bijstelt en gewoon accepteert dat het leven ruk is. Het boek heeft echter een happy ending en de nodige plottwist, is (spoiler alert!) dat de jeugd juist zijn gedachten over het leven bijstelt. Ja, het leven is mooi en simpel.

Community feeling

In vijf hoofdstukken die de vijf nachten beschrijven waarin de jeugd met de filosoof debatteert over het leven, worden de basisprincipes van Adlers individual psychology in heldere taal uitgelegd. Ik moet eerlijk bekennen dat ik voorheen niets afwist van het bestaan van Adler en zijn individual psychology, maar na het lezen van dit boek ben ik helemaal verkocht. Individual psychology is all I can talk about right now, en hoezeer het anderen ook mateloos irriteert (I see you), ik raak er niet over uitgepraat. Vandaar ook deze nodige book review om het eens en voor altijd vast te leggen. Lemme break it down for ya.

Om gelukkig te zijn, moet men volgens Adler het gevoel hebben van zelfredzaamheid (ik heb het vermogen om X uit te voeren) en tegelijkertijd in harmonie kunnen leven met de ander (ik maak deel uit van een groter geheel). Deze ‘levensdoelen’ realiseert ieder mens door taken uit te voeren, die Adler verdeelt in drie categorieën: tasks of work (werkrelaties), tasks of friendship (vriendschapsrelaties) en tasks of love (liefdesrelaties: familie en levenspartners). Het meest kenmerkende aan wat Adler zegt, is dat alle problemen te herleiden zijn naar interpersoonlijke relatieproblemen. Dit omdat de taken die men uitvoert in zijn streven naar geluk niet gerealiseerd kunnen worden, zonder relaties aan te gaan met de anderen om hem heen. Aansluitend op deze manier van denken, benadrukt Adler dat het gevoel van saamhorigheid, oftewel community feeling in de breedste zin van het woord (het gevoel dat wij als wezens wezenlijk bijdragen aan iets groters en belangrijkers dan onszelf), iets is waar we allemaal naar zouden moeten streven om gelukkig te zijn. Adler gaat zelfs verder door te zeggen dat community feeling het doel is van ons bestaan. Kort door de bocht, het gevoel dat je krijgt wanneer je ziet dat iemand je advies opvolgt en er beter van wordt. Volgens Adler is community feeling of eerder een gebrek daaraan, ook de reden waarom zoveel mensen die op materieel vlak het meest hebben bereikt, zich vaak toch nog leeg voelen van binnen.

Wie hier is verantwoordelijk voor jouw geluk?

Hoewel community feeling op het eerste gezicht lijkt alsof we voor anderen leven (of erger: voor het welbevinden van anderen), is dat verre van wat Adler bedoelt. Community feeling is een bevestiging van onze bijdrage aan een groter geheel, of dat nou een kleine community is in je directe omgeving of een abstract community zoals jouw bestaan in het heelal, het verleden, het heden en de toekomst. Hoe een mens invulling geeft aan die bijdrage aan een community is echter geheel zelf te bepalen door de mens als individu. En juist daar ontstaan de meeste problemen. Allereerst kennen mensen vaak taken toe aan anderen, die hen helemaal niet toe behoren. Taken die zij zelf dienen uit te voeren of taken die anderen best zelf kunnen uitvoeren zonder onze inmenging. Een simpel voorbeeld van dit fenomeen: druk maken om wat anderen van jou vinden en jouw gevoel van geluk/eigenwaarde koppelen aan het oordeel dat anderen over jou vellen. Volgens Adler is het niet jouw taak om je druk te maken over het ‘oordeel’ van anderen. Net zomin als het de taak is van anderen om jou gelukkig te maken door jou goed te ‘beoordelen’. Met andere woorden: jij bent verantwoordelijk voor jouw eigen geluk en wat anderen vinden, is niet jouw zorg. Dit kenmerkt een andere term van individual psychology die in het boek wordt aangehaald, namelijk separation of tasks. Onderscheid maken tussen jouw taken en de taken van anderen is essentieel om gelukkig te zijn en om te beseffen dat jij de enige bent die verantwoordelijk is voor jouw leven en het geluk dat je ervaart. Powerful stuff.

Trauma’s bestaan niet

De principes van Adler klinken in eerste instantie misschien wel logisch of open deur, maar denk je er iets langer over na dan ontdek je dat de toepassing ervan op je eigen leven next level is. Soms is de visie van Adler ook hard en niet te verteren. Zo beweerde hij dat trauma’s niet bestaan (iets wat hem niet in dank is afgenomen door de andere twee grondleggers van de psychologie, met name Freud). Adler stelde dat mensen hun doelen nastreven en er geen causaal verband is tussen het verleden en het heden. Met andere woorden: mensen zijn niet het resultaat van wat hen is overkomen in het verleden, maar kiezen ervoor om het verleden te gebruiken om een bepaald doel te dienen. Pijnlijk? Ja. Bezwaren? Genoeg. Toch schuilt er iets krachtigs achter deze gedachtegang, namelijk dat wij alleen actie kunnen ondernemen in het heden en daarmee alle troeven in handen hebben om de koers van ons leven te veranderen naar hartewens. You just gotta have the guts.

En met die woorden eindig ik deze ellenlange book review. Mijn oordeel? ⭐⭐⭐⭐⭐
Maar laat mijn oordeel de koers van jouw leven niet bepalen ;p
Lees, reflecteer en houd moed.

Liefs,

Fiet